Agitatie bespeur je niet snel bij Jeroen Pauw. Onlangs zag ik een felle glimp. Geadresseerde was Elco Brinkman, CDA- prominent. Getuige daarvan was Pia Dijkstra van D66. Zij zat ook aan tafel, als waardig opponent van Brinkman die toe was aan een oorwassing.
Je moet niet weglopen van het antwoord op je eigen vraag, beet Pauw Brinkman toe. Het is u vast niet ontgaan welke vraag Brinkman had gesteld. Namelijk: leggen we in de huidige vrijheidscultuur niet te veel de negatieve gevolgen van ons eigen gedrag bij de gemeenschap, moeten mensen niet zelf de financiële gevolgen dragen van losbandig gedrag zoals drugsgebruik, comazuipen, vuurwerk, voetbalvandalisme en … eeh het plegen van abortus ‘na een avondje stappen’? Oei!
Mij schoot nog door het hoofd dat je zonder gemeenschap nooit aan abortus toekomt, maar dat terzijde. Pauw wilde terecht boter bij de vis van Brinkman na diens zelfgecreëerde vloedgolf. Hoe werkt dat praktisch, wilt u abortus uit het basispakket? Of één keer vergoed en daarna niet meer? Hoe ziet u dat? Antwoord hierop durfde Brinkman niet te geven. Hij hing op sociale media toch al in de touwen, in de publieke opinie was hij feitelijk zelf al uit de maatschappij geaborteerd.
Zoals in elke discussie spelen hier natuurlijk allerlei elementen mee. Relevante achtergronden aangaande Brinkman zijn (1) het CDA, dus rechts (eigen schuld, dikke bult) en christelijk (in den rondte neuken is buiten het Boekje) en (2) het feit dat hij commissaris was van sigarettenfabrikant Philip Morris.
Het woord abortus uit christelijke mond is vragen om ellende. Dat zit meteen in de verdachte hoek. Pia Dijkstra kon er niet bij dat Brinkman in deze tijd van opkomend conservatisme, bijvoorbeeld in Amerikaanse staten waar abortus aan banden wordt gelegd, überhaupt abortus ter tafel durfde te brengen. Brinkman sputterde tegen dat hij niet aan abortus wil tornen, het ging hem meer om … ach, de geest was uit de fles.
En Brinkman, voormalig belangenbehartiger van de tabaksindustrie (dat mensen bewust verslaafd maakt aan sluipmoordend spul), die begint over eigen verantwoordelijkheid en gezondheidszorg, ook dat is natuurlijk lastig te pruimen. De vragen daarover ontweek Brinkman dan ook. Op social media heb ik weinig mensen gezien die Brinkman verdedigden. Af en toe een verdwaasde ziel of mensen rechts van de hygiënische grens (te herkennen aan ‘hij heeft gewoon gezegt wat hij bedoeld!’). Verder werd hij snoeihard neergesabeld als middeleeuwse seniel.
Dat vraagt om nuance. Stel dat Brinkman abortus niet had genoemd. Waarschijnlijk was er dan geen aandacht geweest voor Brinkmans politieke boodschap noch voor zijn memoires. Pauw verdacht hem dan ook van effectbejag, dat hij abortus als voorbeeld heeft genoemd om provocatieve en publicitaire redenen. Dat zou best eens kunnen.
Maar stel dat hij het had gelaten bij de vraag of de gemeenschap, lees: andere mensen die niks met dat gedrag te maken hebben, de kosten moeten dragen voor degenen die spijt hebben van een tattoo of ziekenhuiskosten maken na comazuipen of vuurwerk, zit er dan wat in? Daar mag je natuurlijk best een discussie over voeren.
En dat is best praktisch in te richten. Tattoos verwijderen, vergoed. Daarna weer nieuwe nemen en weer willen verwijderen? Nou vooruit, nog één keer dan, maar daarna zelf opknappen. Hoezo, gaat iemand mij vertellen hoe vaak ik tattoos mag nemen? Bepaal ik zelf wel! Maar dat is het punt niet, het gaat er alleen maar om of je anderen met de kosten ervan moet opzadelen.
Hand eraf met vuurwerk? Vergoed. Vooruit, tweede hand ook. Maar dan klaar. Hoezo, mag ik dan zelf niet meer bepalen of ik …..? Ja hoor, dat mag. Maar hand ophouden zit er dan niet meer in. Eén keer per jaar je been breken tijdens een gevaarlijke sport? Wordt vergoed, vooruit twee keer ook. Stug doorgaan? Op een gegeven moment is het niet zo slecht als het risico verschuift naar degene die bewust het risico neemt.
Ingewikkelder wordt het bij kosten als gevolg van ongezond leven, roken, drank, drugs, fastfood. Maar ook daar is een discussie helemaal niet zo gek. Als verslaving beter behandelbaar wordt en beter meetbaar wat de gevolgen zijn van ongezond gedrag, dan wordt kenbaar wat bewust zelfgekozen ongezond gedrag tot gevolgen heeft. En dan is de legitieme vraag waarom ook alweer mensen die wél gezond leven daaraan mee moeten betalen. Het is niet veel anders dan het adagium dat de vervuiler betaalt. Of zie het als een variant op rekening rijden.
Maar abortus als voorbeeld, mijn hemel, daar moet je niet heen willen, zeker niet als christelijke man op leeftijd. Geen enkele man heeft overigens een idee wat het is om in te grijpen op leven dat in je lichaam huist. En terecht ontsteekt iedere vrouw in grote woede als iemand ook maar de lichtste insinuatie maakt dat een vrouw daar niet zelf over beslist.
Pia Dijkstra, aan tafel bij Pauw, bracht dat treffend over, iedere vrouw is te allen tijde baas in eigen buik en wee je gebeente als je daar aan komt. Een vrouw naar je hart van een partij waar je op stemt (althans ik), in ieder geval niet op het CDA (althans ik niet).
Dat gezegd hebbend, Dijkstra’s pleidooi bleef wel hangen op dat punt, terwijl al snel duidelijk was dat daar het twistpunt helemaal niet lag. En daar werd de discussie dus minder interessant van. Is het dan aan Dijkstra te wijten dat de discussie niet op een hoger plan kwam? Nee, Brinkman heeft stom genoeg zelf gesolliciteerd naar een discussie die hij niet aan wilde en vooral nooit zou kunnen winnen. Hij heeft zijn boodschap eigenhandig verzopen in zijn hang naar aandacht en effect.
Sander Dikhoff
Dikhoff Van Dongen Advocaten