Adolf Hitler en Anne Frank hebben een paar dingen gemeen. Allereerst zijn ze allebei omgebracht door dezelfde moordenaar: Adolf Hitler. Anne Frank door zijn handlangers en Hitler door Hitler zelf. Ten tweede vonden zij de dood in hetzelfde jaar, 1945. En dat is relevant voor het derde gemeenschappelijk feit, namelijk dat ze allebei een boek hebben geschreven.
Het auteursrecht op een boek vervalt ‘door verloop van 70 jaren, te rekenen van de 1e januari van het jaar, volgende op het sterfjaar van de maker’. Mein Kampf van Hitler en de dagboeken van Anne Frank behoren dus sinds 1 januari van dit jaar tot het publieke domein.
Mein Kampf is dan ook sinds gisteren in Duitsland verkrijgbaar. Wel in een wetenschappelijke editie, omdat met een uitgave sec het gevaar bestaat dat publicatie botst met het verbod op haat zaaien. Naar verwachtring zal een dergelijke wetenschappelijke editie ook in Nederland zijn toegestaan.
Over het boek van Anne Frank is meer gedoe. Ondanks het verloop van de termijn van 70 jaar, is de eigenaar van de auteursrechten, het Anne Frank Fonds in Basel, er alles aan gelegen om de vrijval van het werk van Anne Frank tegen te houden. Men hanteert de volgende redenering. Het in 1947 uitgegeven boek Het Achterhuis is niet het dagboek van Anne Frank. Nee, het is een door haar vader Otto Frank gemaakte bewerking van de dagboeken van Anne Frank. En dus is Otto Frank (ook) auteursrechthebbende. En dat betekent dat de vervaltermijn van het auteursrecht niet begon te lopen in 1945 maar pas later. Nog een tijdje handen af dus.
Gelukkig hebben twee Franse wetenschappers de integrale Nederlandse tekst van Het Achterhuis al op internet gezet. Het is onbegrijpelijk dat het Anne Frank Fonds dat wil tegenhouden onder dreiging van rechtszaken. Het doel van het Fonds zelf is namelijk: ‘om de erfenis van Anne Frank met zoveel mogelijk mensen te delen.’ Wat is het probleem dan? Het zal toch niet met geld te maken hebben? Zolang het Fonds blijft tegenwerken, weten u en ik genoeg.