Prediking van het vrije woord viert hoogtij. Je moet zo ongeveer alles kunnen zeggen, beledigen en choqueren mag. Maar wat mag, dat hóeft niet, is daarbij inmiddels een gangbare toevoeging. Van de wereldwijde discussie over het vrije woord en hogere machten, daal ik af naar vaste grond: de werkvloer.
Deze week bleek dat één op de tien ontslagen op staande voet gaan over posts op social media. Bij belediging van de baas op Facebook, wordt de vrijheid van meningsuiting al snel opzij gezet. In 2012 was dat nog een bijzonderheid. Toen moest een werknemer om op straat te belanden zijn baas op Facebook nog “hoerenstumperd” noemen en over zijn werkgever zeggen: “blokker wat een hoerebedrijf spijt dak er ben gaan werken”.
Dat hoeft een werkgever niet te dulden. De rechter oordeelde droogjes dat de werknemer zich niet “als een goed werknemer had gedragen.” Dat klinkt nogal Balkenenderig, maar het is meer dan normen en waarden, het staat gewoon in de wet. Op grond van goed werknemerschap mag je je werkgever niet zo publiekelijk schaden.
Maar is een post op Facebook wel publiekelijk? Nee, Facebook behoort tot het privédomein, zo verweerde de werknemer zich. Als je baas een eikel is (kan gebeuren), dan mag je dat toch best tegen je vrienden zeggen? Klopt. En als één van hen dat op Facebook gooit, dan is dat onhandig maar nog geen grond voor ontslag. Echter, als je het zélf op Facebook aan je ‘vrienden’ meldt, dan komt je baan in gevaar. Want de beslotenheid van Facebook is een wassen neus. Delen is eenvoudig en zo is een post al heel snel een publieke uiting.
En als je het nou niet over je baas hebt, maar over algemeen maatschappelijke onderwerpen? Dan mag je toch zeker wel als enthousiast deelnemer aan het publieke debat open en eerlijk op Facebook je mening verkondigen? Dat klopt ook, maar doe het dan niet zoals een Rotterdamse werknemer onlangs over ebola: ‘Laten we die zwarte apen daar lekker creperen en het geld eerst besteden aan armoede in Nederland”. Want dan heb je de volgende dag meer vrije tijd dan je lief is. Gezond verstand doet vaak wonderen, zo ook hier. Soms is Facebook net de echte wereld.