In 2003 dreigden de auteursrechten op de eerste tekenfilms van Mickey Mouse te vervallen. Heel vervelend voor Walt Disney, want dan viel er niets meer aan te verdienen. Maar warempel, op het nippertje werd de Copyright Term Extension Act aangenomen waarmee de duur van auteursrechten met 20 jaar werd verlengd. Mickey Mouse was gered. Boze tongen beweren dat die wet geen toeval was maar gevolg van de krachtige lobby van Disney. Men noemt die wet dan ook de Disney Act.
Ook de auteursrechten op de dagboeken van Anne Frank zullen op enig moment vervallen. De hoofdregel is dat dat gebeurt 70 jaar na de dood van de schrijver. Dat is volgend jaar. Maar de eigenaar van de rechten, het Anne Frank Fonds in Basel, is er alles aan gelegen om die rechten nog veel langer te houden. Het Fonds is niet in staat om a la Disney met een Anne Frank wet verlenging van de termijn te forceren, dus zijn advocaten aan het werk gezet om te kijken of ze iets kunnen met de bestaande wettelijke regels.
De uitslag daarvan is als volgt. Het in 1947 uitgegeven boek Het Achterhuis is niet het dagboek van Anne Frank. Nee, het is een door haar vader Otto Frank gemaakte bewerking van de dagboeken van Anne Frank. En dus is Otto Frank (ook) auteursrechthebbende. En dat betekent dat de termijn van 70 jaar niet begon te lopen in 1945 toen Anne overleed maar pas in 1980 na de dood van Otto Frank, zodat de rechten doorlopen tot 2050.
Dit lijkt juridisch te kloppen. Maar gekunsteld is het wel. Waarom al die moeite? Het Fonds geeft zelf aan: “Ons doel is om de erfenis van Anne Frank met zoveel mogelijk mensen te delen.” Mooi, dat gaat het best als je het in het publieke domein laat vallen. Vreemd dat het Fonds nu juist alles in het werk stelt om dat tegen te gaan.
De exploitatie van Het Achterhuis – een van ’s werelds meest verkochte boeken – levert het Fonds jaarlijks een vermogen op. Zou dat motief echt sterker zijn dan het doel om het gedachtegoed van Anne Frank te delen? Zolang het Fonds de dagboeken niet gratis op haar site zet, weten u en ik genoeg.